Konkurs internetowy

Wyniki pierwszego w Polsce konkursu internetowego poświęconego organom

 

Zakończyliśmy nasz konkurs internetowy.

 

Nie miało znaczenia jak dużą wiedzą na temat organów Państwo dysponujecie. Liczyła się przede wszystkim Wasza chęć zgłębienia tego arcyciekawego według nas tematu. Do zabawy zaprosiliśmy starsze dzieci, młodzież i dorosłych. Pragnęliśmy przekonać Państwa, iż wbrew pozorom tematyka związana z organami nie jest trudna, ani bynajmniej śmiertelnie nudna. Mamy nadzieję, iż przekonaliście się Państwo, że organy kryją wiele interesujących i wręcz zaskakujących niespodzianek.

 

Ku naszemu miłemu zaskoczeniu posiadacie Państwo sporą wiedzę o organach. Zapewniamy, że ogromną przyjemnością było wymyślać dla Was kolejne zagadki, a potem oczekiwać na Wasze odpowiedzi.

 

Niekwestionowanym zwycięzcą naszego konkursu internetowego jest pan Mateusz Kręcisz z Sulechowa, któremu najwięcej razy w udziale przypadło zwycięstwo dnia. Do niego też powędruje nagroda główna. Miło nam pogratulować pozostałym zwycięzcom, w tym panu Michałowi Jakubowskiemu z Gorzowa Wlkp., Piotrowi Rupińskiemu z Zielonej Góry oraz Andrzejowi Białkowskiemu z Buchałowa. Nagrody, które Państwo wygraliście w naszym konkursie, ze względu na miniony długi weekend, postanowiliśmy przesłać do Państwa w tym tygodniu.

 

Wszystkim uczestnikom konkursu pragniemy serdecznie podziękować za udział w naszej zabawie. Spotkanie z Państwem było prawdziwą przyjemnością. Proszę się spodziewać w najbliższym czasie otrzymania drogą pocztową dyplomów za udział w konkursie. W zabawie uczestniczył także nasz uczeń, Łukasz Ziółkowski, który z oczywistych względów nie był brany pod uwagę w rozstrzygnięciach konkursowych, jednak nie możemy pozostać obojętni na prezentowany przez niego wysoki poziom wiedzy o organach. Łukaszu gratulujemy!  

 

Żegnając się z Państwem, żywimy nadzieję na nasze wspólne spotkania w przyszłości przy organach na Lubuskim Szlaku Organowym.

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pytania, które zafundowaliśmy Państwu na zakończenie naszego konkursu nie należały do łatwych. Z większością poradziliście sobie bardzo dobrze. Jednak tylko jedna osoba odpowiedziała prawidłowo na wszystkie pytania - pan Mateusz Kręcisz z Sulechowa. Serdecznie Panu gratulujemy!

 

Oto prawidłowe odpowiedzi na poszczególne pytania:

Pytanie 1: Świdnica

Pytanie 2: instrument dęty klawiszowy

Pytanie 3: symfonicznym

Pytanie 4: Heinze

Pytanie 5: Przytok

Pytanie 6: organy firmy "Gebruder-Walter" w Kościele Ewangelicko-Augsburskim

Pytanie 7: Kosieczynie

Pytanie 8: Szprotawie

Pytanie 9: kościele pw. Św. Antoniego

Pytanie 10: Witnicy

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Przekazujemy w Państwa ręce test dotyczący organów. Ciekawi jesteśmy, jak sobie Państwo z nim poradzicie.

 

TEST ORGANOWY

 

1.      Gdzie znajdują się najstarsze organy województwa lubuskiego?

 

a) Zielona Góra

b) Świebodzin

c) Świdnica

 

2.      Organy piszczałkowe to:

 

a)  Instrument dęty klawiszowy

b) Instrument dęty

c) Instrument strunowy

 

3.      Wilhelm Sauer budował organy o brzmieniu:

 

a) barokowym

b) symfonicznym

c) późnobarokowym

 

4.      Nazwisko budowniczego organów w Sulechowie w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Św.:

 

a) Heinze

b) Meinert

c) Hartig

 

5.      W jakiej miejscowości koło Zielonej Góry znajdują się organy Carla Buckova (organmistrza z Jeleniej Góry):

 

a) Przytok

b) Zatonie

c) Zabór

 

6.      Najstarszymi organami miasta Zielona Góra są:

 

a) Organy firmy „Schlag und Söhne” w kościele pw. Matki Boskiej Częstochowskiej

b) Organy firmy „Gebrüder Walter” w kościele Ewangelicko-Augsburskim

c) Organy firmy „Schlag und Söhne” w konkatedrze św. Jadwigi

 

7.      Dienegott Janott - nowotomyski organmistrz wybudował organy do drewnianego kościoła w:

 

a) Chlastawie

b) Kalsku

c) Kosieczynie

 

8.      Jedyne organy w województwie lubuskim z dźwignią Barcera znajdują się w:

 

a) Kożuchowie

b) Szprotawie

c) Nowej Soli

 

9.      W którym z kościołów w Nowej Soli znajdują się organy Ludwiga Hartiga?

 

a) Kościele pw. św. Antoniego

b) Kościele pw. św. Michała Archanioła

c) Kościele pw. Józefa Rzemieślnika

 

10.   Drugi w Polsce zachowany instrument W. Sauera o trzech manuałach i trakturze mechanicznej znajduje się w:

 

a) Witnicy

b) Gorzowie Wlkp.

c) Dobiegniewie

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Odpowiedź na pytanie konkursowe nr 6 z dnia 5.05.2012

 

Jak Państwo zgadliście, że pytamy o organy Ludwiga Hartiga, które znajdują się w Klępsku?

 

Warto je zwiedzić z dwóch powodów. Ich samych oczywiście oraz świątyni, w której się znajdują. Jest ona bowiem perłą architektury sakralnej. Organy zaś - dziś 190-letni instrument to pierwsze dzieło jedynego znaczącego, naszego rodzimego, lubuskiego organmistrza. Instrument w strukturze brzmieniowej nawiązuje do epoki baroku. Jest obecnie najstarszym odrestaurowanym instrumentem na terenie województwa. 

 

Jako pierwszy odpowiedź przesłał nam pan Mateusz Kręcisz z Sulechowa. Gratulujemy.

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pytanie konkursowe nr 6 z dnia 5.05.2012

 

Praca organmistrza, który ma za zadanie przywrócić zniszczone i często zdekompletowane organy do ich dawnej świetności i użytku, ma w sobie coś z detektywistycznych poszukiwań. Czyżbyśmy słyszeli z Państwa strony okrzyk niedowierzania oraz powątpiewania? Zaraz udowodnimy, że to prawda.

 

W 2006 r. pojawił się w naszym zakładzie ks. Olgierd Banaś. Powodem jego wizyty była chęć przywrócenia dawnego blasku pewnym organom pochodzącym z 1822 r. Wolą księdza, jak i samego organmistrza było, by organy wyglądały i brzmiały jak w chwili powstania. Proste? Bynajmniej. Organy były zdewastowane, materiał piszczałkowy zaś zdekompletowany. Jak w takiej sytuacji odtworzyć dawne brzmienie organów? W znikomym procencie zachowały się wzorcowe piszczałki, z wiadomych względów nie posiadaliśmy żadnego nagrania z brzmieniem insteresującego nas instrumentu. Jak zatem odtworzyć coś, czego już dawno nie ma?

 

Nasza poszukiwawcza smykałka oraz detektywistyczne zacięcie pozwoliło nam jednak z sukcesem zakończyć dzieło kompleksowej restauracji organów. Dokładna analiza danych z różnych źródeł  pozwoliła nam w tym wypadku na wierne odtworzenie brakujących głosów oraz przywrócenie organom ich dawnego brzmienia. Szczegółowej analizie poddaliśmy następujące elementy: ciśnienie w organach, materiał, z którego zostały wykonane piszczałki oraz menzuracja.

 

Ciśnienie: przed przystąpieniem do prac brak było danych pomiarowych. Wnioskowaliśmy, iż ciśnienie mogło wynosić w granicach 60 - 70 mm SW. Taki wniosek wyciągnęliśmy na podstawie niskich wycięć w piszczałkach oraz dużych otworów wlotowych w nogach (stopach) piszczałek. Ustalenie właściwego parametru ciśnienia można było dochodzić metodą porównawczą. W tym wypadku porównaliśmy znany nam parametr ciśnienia organów w kościele w Otyniu (instrument tego samego budowniczego). Dla ostatecznego określenia ciśnienia wzięliśmy pod uwagę akustykę pomieszczenia. W wypadku świątyni, w której przeprowadzaliśmy prace, wzięliśmy pod uwagę jej drewnianą konstrukcję i wyposażenie, ustalając możliwe pierwotne ciśnienie gwarantujące „przebicie się” przez stosunkowo wysoki współczynnik pochłaniania, jakim jest drewno.

 

Piszczałki:  brakujące piszczałki odtworzyliśmy na podstawie wzorów zachowanych piszczałek. Na tej podstawie ustaliliśmy  materiał, z jakiego zostały wykonane (drewno - rodzaj, stop organmistrzowski -  skład i stosunek procentowy cyny do ołowiu); następnie wykonaliśmy piszczałki, wykorzystując te same rozwiązania technologiczne, które stosował dziewiętnastowieczny budowniczy organów.

 

Menzurację: (przekroje piszczałek) odtworzyliśmy z półłuków zachowanego grzebienia podtrzymującego piszczałki w polu środkowym. Do odtworzenia menzuracji wykorzystaliśmy również zachowane piszczałki prospektowe.

 

Wierne odtworzenie brakującego materiału piszczałkowego oraz restauracja istniejącego doprowadziły do  przywrócenia instrumentowi sprawności jego wszystkich głosów (w tym 458 piszczałek). Będąca ostatnim etapem prac intonacja i strojenie nadały ostateczny (pierwotny) kształt, a raczej brzmienie i barwę organów. Śmiało można powiedzieć, że przywróciliśmy interesującym nas organom ich dawno zapomniany język.

 

Wszystkich internetowych detektywów prosimy o odpowiedź o jakie organy chodzi i gdzie się one znajdują.

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Odpowiedź na pytanie konkursowe nr 5 z dnia 4.05.2012

 

Nie daliście się jednak Państwo zwieść. W ostatnim pytaniu usilnie sugerowaliśmy Wam różne, dalekie od naszych oczekiwań, odpowiedzi. Nie przez złośliwość oczywiście, a dla naszej wspólnej zabawy i sprawdzenia Waszej czujności. Z tej próby wyszliście zwycięsko!

 

Czy przedstawione przez nas trzy instrumenty z miejscowości Drezdenko, Świebodzin, Podlegórz łączy estetyka brzmieniowa późnego romantyzmu? Łączy!
Czy instrumenty, które opisaliśmy powstały w podobnym okresie? Owszem!
Czy instrumenty te posiadają traktury pneumatyczne? A jakże!

 

Najważniejszą jednak rzeczą... o pardon, osobą, która je łączy jest postać budowniczego, Wilhelma Sauera.

 

Bohater naszej ostatniej zagadki urodził się 23 marca 1831 roku w Schönbeck (Meklemburgia), zmarł 9 kwietnia 1916 roku we Frankfurcie nad Odrą, gdzie od 1857 roku prowadził własny warsztat organmistrzowski. 

 

Swoje dwa pierwsze instrumenty zbudował Sauer dla kościołów ewangelickich koło Dobiegniewa, obecnie powiat strzelecko-drezdenecki. Jeden w Osieku (niem. Wutzig), drugi w Słonowie (niem. Schlanow). Żaden z nich nie przetrwał do naszych czasów.

 

W 1913 roku firma wybudowała w Hali Stulecia (obecnie Hala Ludowa) we Wrocławiu największe organy w Europie. Miały one pięć manuałów (około 200 głosów). Po II Wojnie Światowej instrument przeniesiono do katedry wrocławskiej.

 

Organy W. Sauera cieszyły się doskonałą opinią, a międzynarodowy rozgłos przyniósł im wybitny kompozytor niemiecki Max Reger (1873-1916), którego prawie wszystkie dzieła miały swoje prawykonanie właśnie na tych instrumentach.

 

Mówi się, że do śmierci W. Sauera w 1916 r. firma zbudowała ponad 1200 organów, z czego spory procent znajduje się na terenie obecnego województwa lubuskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego i regionu śląska. Od 2000 roku firma działa jako spółka pod nazwą: „ W. Sauer Frankfurt (Oder) GmbH” z siedzibą w Müllrose.

 

W dniu dzisiejszym mamy przyjemność przesłać gratulacje dwóm osobom - panu Michałowi Jakubowskiemu z Gorzowa Wlkp. oraz panu Mateuszowi Kręciszowi z Sulechowa. Wasze odpowiedzi wpłynęły niemal równocześnie, dlatego też wawrzyn zwycięstwa przypadł w udziale Wam obu. Gratulujemy!

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pytanie konkursowe nr 5 z dnia 4.05.2012

 

Trzy instrumenty... trzy miejscowości... jeden wspólny mianownik. Przenieśmy się na chwilę do Drezdenka. Ta niewielka, malowniczo położona miejscowość na północy naszego województwa słynie nie tylko z przepięknych walorów przyrodniczo-krajobrazowych, ale też z faktu posiadania znakomitych organów. 30-głosowy instrument o dwóch manuałach, pneumatycznej trakturze oraz stożkowych wiatrownicach powstał w roku 1902. Utrzymany jest w estetyce brzmieniowej charakterystycznej dla późnego, niemieckiego romantyzmu. Odrestaurowany w ostatnich latach, przeżywa swój renesans głównie za sprawą organizowanego tutaj Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej.

 

W środkowej części Ziemi Lubuskiej, w pobliżu jednego z największych akwenów wodnych naszego województwa, tj. jeziora Niesłysz, zlokalizowane jest miasto, które swą nazwę wywodzi od słowiańskiej nomina propria "Świeboda". Świebodzin - o którym mowa - zyskał w ostatnim czasie rozgłos za sprawą figury Chrystusa Króla, jednak naszym zdaniem zasługuje na uwagę szczególnie z powodu posiadanego instrumentarium organowego. Powstałe w 1900 r. organy o trzech manuałach i trakturze pneumatycznej należą do jednych z większych w województwie. Posiadają 42 głosy. Estetyka brzmieniowa późnego romantyzmu to także ich znak rozpoznawczy. Obecnie są w trakcie prac konserwatorskich.

 

Wędrując dalej na południowy-wschód dotrzemy do przeuroczej gminy Trzebiechów. Jedyne w Polsce dzieło Henry'ego van de Velde - projekt wnętrz Domu Pomocy Społecznej w Trzebiechowie z pewnością robią wrażenie. Jednak my polecamy również odwiedzić przepięknie położony w pobliżu stolicy gminy Podlegórz. Kryją się w nim bowiem cenne zabytkowo, historycznie i artystycznie organy piszczałkowe. Powstały one w 1901 r. Posiadają 15 głosów, trakturę pneumatyczną i wiatrownice konstrukcji stożkowej. Kompleksowo odrestaurowane służą nie tylko celom liturgicznym, ale także koncertowym. 

 

Trzy miejscowości, trzy instrumenty i... jedna wspólna cecha. Jaka? Oto pytanie na dziś - co łączy te trzy instrumenty?

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Odpowiedź na pytanie konkursowe nr 4 z dnia 3.05.2012

 

Brawo! Organy, jak się okazuje, nie kryją przed Państwem tajemnic. Nawet ich skomplikowana budowa.

 

Jako pierwszy poprawną odpowiedź przesłał nam pan Piotr Rupiński z Zielonej Góry. Na przedstawionym Państwu w zagadce przekroju organów, poszczególne części, o które pytaliśmy, oznaczone zostały następującymi symbolami:

 

1. Rejestr - symbol C
2. Wiatrownica - symbol E
3. Traktura - symbol B
4. Piszczałki metalowe - symbol D
5. Piszczałki drewniane - symbol A

 

Młodsi internauci, pomimo wolnego od szkoły i lekcji wczorajszego dnia, także nie próżnowali. Umysłowe zmagania z naszą krzyżówką zakończyły się sukcesem, którym jest dumnie zaprezentowane przez Andrzeja Białkowskiego z Buchałowa koło Świdnicy krzyżówkowe hasło "Organy".

 

Serdecznie gratulujemy wczorajszym zwycięzcom. Nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy nie pochwalili naszych internautów za refleks oraz - przede wszystkim - za prezentowaną wiedzę. Czas zatem przejść do kolejnego pytania.

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pytanie konkursowe nr 4 z dnia 3.05.2012

Dziś przyjrzymy się budowie organów. Większość osób nawet nie wyobraża sobie, co kryją organy. Zazwyczaj utożsamiają je z prospektem (czyli szafą organową), kontuarem (czyli klawiaturą) oraz kilkoma lub kilkunastoma piszczałkami prospektowymi (czyli tymi, które widać na zewnątrz). A przecież zdecydowanie najciekawiej jest w środku. Kilometry wijących się rurek, kanałów powietrznych, wiatrownice, dmuchawa, przekładnie, dźwignie, zasuwy, wentyle, miechy, mieszki, tysiące, ba – dziesiątki tysięcy drobnych elementów, które składają się na organy.

 

Nie mniej intrygująco brzmią nazwy materiałów wykorzystywanych do budowy organów: skóra owcza i kozia garbowana bezchromowo, kość wołowa, klej kostny, garbowane jelita zwierzęce, mosiądz, cyna, różne gatunki drewna, w tym szlachetny dąb bądź egzotyczny heban, jak również wiele innych, których nie sposób wymienić w jednej zagadce.

 

Do tego dochodzi tysiące piszczałek drewnianych i metalowych, z których największa potrafi mieć przeszło 5 metrów, najmniejsza natomiast może mieć wielkość długopisu.

 

Dla niewtajemniczonych poniżej prezentujemy mały słownik organowy:

 

Rejestr: urządzenie techniczne za pomocą którego włączamy głos organowy.

 

Traktura: urządzenie techniczne łączące klawisze z wentylami (zaworami) otwierającymi dostęp powietrza z wiatrownicy na poszczególne piszczałki (tony).

 

Wiatrownica: urządzenie konstrukcyjne organów piszczałkowych, którego rolą jest rozdzielanie powietrza pod ciśnieniem na odpowiednie tony i głosy. Bezpośrednio na wiatrownicy ustawione są piszczałki.

 

Na rysunku nr 1 prezentujemy Państwu schemat budowy organów. Zaznaczyliśmy na nim symbolami od A do E poszczególne części organów. Państwa zadaniem jest powiązanie nazw elementów organów z odpowiednimi symbolami, tzn.:

1.       Rejestr :                            symbol …

2.       Wiatrownica :                    symbol …

3.       Traktura:                           symbol …

4.       Piszczałki metalowe:         symbol …

5.       Piszczałki drewniane:        symbol …

 

KRZYŻÓWKA DLA NAJMŁODSZYCH

 

W czasie, gdy dorośli będą zgłębiać tajniki budowy organów, najmłodszych internautów zapraszamy do zabawy. Przedstawiamy Wam krzyżówkę z hasłem. Prosimy o jego odgadnięcie i przesłanie nam odpowiedzi mailem. Na odpowiedź macie czas do jutra do godziny 16.00. Możecie korzystać z pomocy i podpowiedzi rodziców, cioci Wikipedii oraz wujka Google. Prosimy, byście w mailu oprócz imienia, nazwiska oraz adresu wpisali także swój wiek.

 

Pytania do krzyżówki:

1.       Piszczałki w organach pogrupowane są w…?

2.       Inaczej szafa organowa z piszczałkami.

3.       Nazwisko budowniczego organów, który w XIX w. osiadł w Sulechowie.

4.       Budowniczy organów.

5.       Inaczej klawiatura.

6.       Nazwa jednego z głosów organowych.

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Odpowiedź na pytanie konkursowe nr 3 z dnia 2.05.2012

 

Spodziewaliśmy się, że pytanie o największe organy województwa lubuskiego może przysporzyć wiele kłopotów. Niezrażeni brakiem pewności co do swych odpowiedzi internauci przesyłali nam różne propozycje. Niektóre zaskakujące.

 

Nasze podpowiedzi dwóm internautom pomogły znaleźć własciwy trop. Chodziło oczywiście o organy firmy Sauer-Walker z Frankfurtu nad Odrą, które znajdują się w kościele pw. św. Jadwigi Śląskiej w Krośnie Odrzańskim.

 

Imponująca liczba głosów - bo aż 56 - wyróżnia je spośród całego instrumentarium organowego Ziemi Lubuskiej. Organy posiadają trakturę pneumatyczną opartą na wiatrownicach upustowych (kieszonkowych). Niestety ich stan techniczny nie przedstawia się już tak imponująco. Instrument wymaga kompleksowych prac restauratorskich i konserwatorskich.

 

Najszybszym refleksem w dniu dzisiejszym wykazał się Mateusz Kręcisz z Sulechowa, któremu przysługuje nagroda dnia. Gratulujemy!

 

 

Podpowiedź do pytania konkursowego nr 3

 

Największe organy województwa lubuskiego posiadają 56 głosów. Powstały w 1930 r. Są instrumentem trzymanuałowym. Posiadają system pneumatyczny podobnie jak organy w Paradyżu. Znajdują się w miejscowości będącej siedzibą powiatu. Przez miasto to przepływa druga co do wielkości rzeka w  Polsce.

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pytanie konkursowe nr 3 z dnia 2.05.2012

 

Dziś pozwoliliśmy sobie pozostawić Państwa dłuuuugo w niepewności co do kolejnego pytania, mając na uwadze fakt, iż długi weekend oraz piękna pogoda sprzyjają raczej pobytom na świeżym powietrzu, niż przed komputerem.

 

Dzisiejszą zagadkę próbowały rozwiązać już niejedne tęgie głowy. Swego czasu rozgorzała nawet dyskusja na interesujący nas temat na Lubuskim Forum Organowym. Ciekawi jesteśmy czy Państwu uda się ją odgadnąć. Utrudnimy nieco nasz konkurs i tym razem nie podsuniemy Państwu żadnej podpowiedzi.

 

Nasze pytanie brzmi: gdzie znajdują się największe pod względem ilości głosów organy w województwie lubuskim? (Proszę podać nazwę miejscowości, wezwanie kościoła oraz firmę, która instrument wybudowała)

 

Gdyby nikomu nie udało się w dniu dzisiejszym udzielić prawidłowej odpowiedzi, zapewniamy, że nie pozostawimy Państwa bez wsparcia. Jutro w południe będziecie mogli liczyć na naszą małą pomoc. Mamy jednak nadzieję, że nie będzie potrzebna.

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Odpowiedź na pytanie konkursowe nr 2 z dnia 1.05.2012

 

I tym razem nie musieliśmy długo czekać, by uzyskać odpowiedź na postawione przez nas pytanie. Wspaniałe dzieło Gustava Heinze, 37-głosowe organy z 1912 r., znajdują się w Lubsku w kościele pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.

 

Instrument powstał jako 52 dzieło firmy pana Heinze, który wykorzystawszy stary prospekt organowy z 1795 r. i dobudowawszy do niego boczne skrzydła, postawił organy o trakturze pneumatyczno-stożkowej z trzema manuałami oraz pedałem.

 

Dla ciekawostki dodamy, że w organach znajduje się aż 2.268 piszczałek, w tym:

 

I Manuał: 786 szt.
II Manuał: 712 szt.
III Manuał: 560 szt.
Pedał : 210 szt.

 

Pierwszym internautą, który udzielił prawidłowej odpowiedzi był pan Piotr Rupiński z Zielonej Góry. Serdecznie gratulujemy. Oczywiście nagrodę dnia prześlemy pocztą.

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pytanie konkursowe nr 2 z dnia 1.05.2012

 

Trudno w to uwierzyć, ale prototyp komputera powstał w 1912 r. w warsztacie znakomitego żarskiego organmistrza, Gustava Heinze. Kiwacie Państwo przecząco głowami? A jednak to prawda. W jednych ze swoich - naszym zdaniem najpiękniejszych – organach, które znajdują się w miejscowości na południu naszego województwa, zastosował on mechanizmy o rozwiązaniach technologicznych, które współcześnie mogłyby uchodzić za prototyp komputera działającego pneumatycznie.

 

Organy te, zlokalizowane w przepięknej mariackiej świątyni obchodzą w tym roku setną rocznicę powstania. Cieszą nie tylko oczy swym pięknym, majestatycznym wyglądem, ale też są źródłem wspaniałych wrażeń muzycznych, bowiem już od kilkunastu lat w okresie letnim organy wykorzystywane są na potrzeby Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Kameralnej i Organowej.

 

Powyższe informacje sprytnym „szperaczom internetu” powinny wystarczyć, aby udzielić nam odpowiedzi na pytanie w jakiej miejscowości województwa lubuskiego znajdują się te niezwykłe organy?

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Odpowiedź na pytanie konkursowe nr 1 z dnia 30.04.2012

 

Pierwsze pytanie konkursowe za nami. Nie sprawiło ono Państwu większych problemów. Oczywiście naszym tajemniczym bohaterem - budowniczym najstarszych zachowanych organów piszczałkowych na terenie województwa lubuskiego był Samuel Gottlob Meinert, a organy znajdują się w kościele pw. Matki Bożej Królowej Polski w Świdnicy koło Zielonej Góry.

 

Osobą, która najszybciej przesłała prawidłową odpowiedź jest Mateusz Kręcisz z Sulechowa. Serdecznie gratulujemy! Nagrodę dnia prześlemy pocztą.

 

Warto jest zwiedzić świdnickie organy, gdyż prezentują wysokie walory historyczne i kulturowe. Są one w znacznym stopniu zachowanym przykładem późnobarokowego budownictwa organowego. Na uwagę zasługuje wysokość stroju, tak zwanego chortonu, który w tym wypadku wynosi około 465 Hz dla a1. Skala instrumentu, oryginalnie bez dźwięku Cs, tworzy oktawę niepełną. Pod tym względem jest jedynym znanym tego rodzaju przykładem na terenie województwa lubuskiego.

 

Ciekawym elementem wystroju stołu gry są toczone z drewna owocowego (gruszy) główki wyciągów rejestrowych. Instrument posiada dobrze zachowane wiatrownice systemu klapowo-zasuwowego wykonane ze starannie dobranego drewna dębowego. Oryginalna jest również jego mechaniczna traktura grająca i rejestrowa.

 

Szereg drewnianych piszczałek z sekcji manuałowej charakteryzuje się interesującym doborem materiału – obok klasycznej sosny i dębu zastosowano drewno owocowe: gruszę, śliwę, orzech, jabłoń. Sposób obrobienia drewna oparty jest na znajomości klasycznego stolarstwa, a poszczególne elementy łączone są ciepłym klejem kostnym i skórnym. Dużą wartość stanowią w części oryginalnie zachowane piszczałki metalowe. Wykonano je ze stopu organowego (stop cyny z ołowiem), który - w postaci blachy - ręcznie obrabiano, tj. skrawano przy użyciu cykliny. Jako ciekawostkę należy dodać, że ta technologia pozyskiwania blachy cynowo-ołowianej na piszczałki metalowe nie zmieniła się do czasów dzisiejszych.

 

Organy znalazły się na tworzonym przez Zakład Organmistrzowski "Ars Organum" Lubuskim Szlaku Organowym.

 

----------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Pytanie konkursowe nr 1 z dnia 30.04.2012

Cofnijmy się w przeszłość. Jest rok 1794. Do pewnej miejscowości pod Zieloną Górą, której nazwy z wiadomych względów nie ujawnimy, przybywa organmistrz z Wlenia koło Jeleniej Góry, którego nazwiska również z wiadomych względów nie ujawnimy. Jego przyjazd nie ma nic wspólnego z krajoznawczą wycieczką ani chęcią poznania atrakcji winnego grodu.

 

Powodem, dla którego znalazł się w miejscowości, której nazwy usilnie nie chcemy zdradzić, jest jego chęć podjęcia się budowy organów do nowo powstałego ewangelickiego kościoła. Na bohatera naszej opowieści czekają na miejscu dwie ważne osoby, tj. proboszcz parafii oraz patron kościoła, z którymi podpisze on kontrakt na budowę instrumentu. Dla ciekawostki dodamy, że współcześnie jest to jedyny znany nam kontrakt organowy związany z naszym województwem.

 

W dokumencie tym zapisane zostaje, iż organmistrz „wybuduje organy trwałe, wytrzymałe, jednomanuałowe, z 15 registrami (…). Wiatrownice z dobrego starego, suchego drzewa dębowego po mistrzowsku, w odpowiedniej wielkości wykona, tak aby piszczałki nie stały zbyt ciasno i aby nie były widoczne prześwity (…). Klawiatura będzie obłożona drewnem hebanowym, a kością słoniową klawisze półtonowe(…)” (zwracamy uwagę, że kolorystyka ta jest odwrotna do współcześnie stosowanej w instrumentach klawiszowych).

 

Ponadto nasz bohater obiecuje, że do budowy miechów użyje suchego i zdrowego drzewa oraz wytrzymałej skóry, a wszędzie, gdzie to konieczne solidnie i trwale zabezpieczy organy końskimi żyłami. Nie koniec na tym: „W przypadku gdy organmistrz umrze podczas prowadzenia prac, wdowa zobowiązana jest kontynuować i doprowadzić dzieło do końca (…)”. 

 

W 1795 roku organy zostają oddane do użytku. Szczęśliwie przetrwały do naszych czasów i są obecnie najstarszymi organami piszczałkowymi na terenie Ziemi Lubuskiej. Pozostaje tylko pytanie kto je wybudował i gdzie?

 

Na odpowiedzi czekamy w dniu dzisiejszym do godz. 24.00
(oczekujemy podania nazwiska budowniczego organów oraz nazwy miejscowości, w której się znajdują).

 

Dla ułatwienia dodamy, że organy o których mowa, były prezentowane na stronie internetowej Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków jako zabytek miesiąca września 2011 r. Ponadto były bohaterem Europejskich Dni Dziedzictwa w roku 2011.

 

Niechaj zatem przeglądarki Internetowe pójdą w ruch! Życzymy powodzenia!

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków zapraszamy do wspólnej zabawy

 

18 kwietnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. Z tej okazji Zakład Organmistrzowski „Ars Organum” zaprasza wszystkich internautów do wspólnej zabawy, której celem jest popularyzacja wiedzy na temat organmistrzostwa i zabytków budownictwa organowego naszego regionu, a także zwrócenie uwagi na obiekty dziedzictwa kulturowego, z którymi obcujemy na co dzień.

 

Uczestnicy konkursu pozyskają wiele ciekawych informacji o historii ich otoczenia oraz kulturze ich przodków. Wystarczy tylko pilnie śledzić strony internetowe m.in. Zakładu Organmistrzowskiego „Ars Organum”, Towarzystwa Muzycznego „Cantus Polonicus”, Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,  Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i wielu innych.

 

Szczegóły dotycząca konkursu

Codziennie od dnia 30 kwietnia do dnia 6 maja 2012 r. zaprezentujemy na naszej stronie internetowej jedną zagadkę dotyczącą instrumentarium organowego naszego regionu lub jego budowniczych. Do uczestników konkursu będzie należała odpowiedź na postawione pytanie. Utrudnieniem zabawy jest to, iż zagadki pojawiać się będą każdego dnia w innych godzinach. W związku z tym zachęcamy do pilnego śledzenia naszej strony internetowej. Na odpowiedzi z danego dnia czekamy do godziny 24.00.

 

Regulamin konkursu

1. Konkurs internetowy organizowany jest dla wszystkich internautów, szczególnie zaś mieszkańców województwa lubuskiego
2. Codziennie od 30.04 do 6.05 na stronie internetowej „Ars Organum” pojawiać się będzie pytanie dotyczące zabytków budownictwa organowego Ziemi Lubuskiej i/lub budowniczych organów
3. Zadaniem uczestników jest prawidłowe udzielenie odpowiedzi na zagadkę
4. Odpowiedzi prosimy przesyłać w dniu ukazania się zagadki do godz. 24.00 na adres: info@olejnik-organy.pl
   W wiadomości należy podać:
   - temat wiadomości: "Konkurs internetowy"
   - poprawną odpowiedź
   - imię i nazwisko
   - adres kontaktowy, na który zostanie wysłana nagroda
   - formułkę „Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb Konkursu internetowego organizowanego przez Zakład Organmistrzowski „Ars Organum”
5. Osoba, która jako pierwsza odpowie na pytanie otrzymuje nagrodę dnia
6. Codziennie od 1.05 do 7 05 br. podawać będziemy nazwiska zwycięzców z dnia poprzedniego, którzy jako pierwsi przesłali poprawną odpowiedź.
7. Po zakończeniu konkursu osobie, której udało się najwięcej razy zdobyć zwycięstwo dnia w konkursie zostanie przyznana nagroda główna, którą jest odtwarzacz MP3
8. Organizatorem konkursu jest Zakład Organmistrzowski „Ars Organum”, Głogusz 21, 66-100 Sulechów,  tel. 668 38 55 62, fax. 668 38 55 63, e-mail: info@olejnik-organy.pl, www.olejnik-organy.pl; współorganizator Towarzystwo Muzyczne „Cantus Polonicus” ul. Studzianki 3/10, 65-807 Zielona Góra, e-mail: st@cantuspolonicus.pl, www.cantuspolonicus.pl

---